कम उमेरमा मुटु रोगका कारण मृत्यु हुनेको संख्या बढ्दै, जोखिम कम गर्न के गर्ने ?

हृदय रोगलाई विश्वभर मृत्युको प्रमुख कारण मानिन्छ। यदि हामीले तथ्याङ्कलाई हेर्छौं भने,  २०१९ मा सीवीडी बाट अनुमानित १७.९ मिलियन मानिसहरूको मृत्यु भएको छ, जुन कुल विश्वव्यापी मृत्युको ८५ प्रतिशत हो।

यीमध्ये ८५ प्रतिशत मृत्यु हृदयाघात र स्ट्रोकका कारण भएको थियो। गम्भीर कुरा के छ भने युवाहरूमा पनि मुटुसम्बन्धी रोगको जोखिम बढ्दै गएको छ । भारतमा पनि अभिनेता सिद्धार्थ शुक्लादेखि लिएर गायक केकेको सानै उमेरमा मुटुसम्बन्धी समस्याका कारण मृत्यु हुनेसम्मको त्रास बढ्दै गएको छ ।

अध्ययनका विज्ञहरूले सबै मानिसहरूलाई यस जोखिमबाट बच्न आहार र जीवनशैलीका उपायहरू पालना गर्न सुझाव दिन्छन्।

विज्ञहरूका अनुसार हाम्रा धेरै खराब बानीहरूले हृदय रोगको जोखिम बढाउँछ। ब्रिटिस हार्ट फाउन्डेसनका वैज्ञानिकहरूले यससँग सम्बन्धित जोखिमहरू कम गर्नको लागि गरिएको एक विश्लेषणमा मुटुसम्बन्धी रोगको जोखिमलाई ३५ प्रतिशतले कम गर्न सकिने सरल उपायको बारेमा बताउनुभएको छ ।

यसतर्फ बालबालिकादेखि वृद्धवृद्धासम्म सबैले गम्भीरतापूर्वक ध्यान दिनुपर्ने विज्ञहरू बताउँछन् । यसलाई थप विस्तारमा बुझौं।

शारीरिक निष्क्रियता को बढि जोखिम

ब्रिटिस हार्ट फाउन्डेसनका अनुसन्धानकर्ताहरूले पछिल्लो एक दशकमा विश्वमा मुटुरोगका बिरामीमा जसरी अप्रत्याशित रूपमा वृद्धि भएको देखेको छ, त्यो चिन्ताको विषय भएको बताउँछन् ।

यसको कारणलाई हेर्दा मानिसमा बढ्दो शारीरिक निष्क्रियता मुख्य कारणका रूपमा देख्न सकिन्छ । यस्तो अवस्थामा शारीरिक क्रियाकलापमा ध्यान दिएमा मुटु र रक्तसञ्चारसम्बन्धी रोग लाग्ने जोखिम ३५ प्रतिशतले घटाउन सकिन्छ ।

प्रत्येक वर्ष लाखौं मानिस मर्छन्

न्युयोर्क स्वास्थ्य विभागका अनुसार अमेरिकामा १८ वर्ष वा सोभन्दा बढी उमेरका करिब ६० प्रतिशत मानिसमा शारीरिक निष्क्रियता देखिएको छ। जसका कारण यहाँ वार्षिक ७ लाखभन्दा बढी मानिसको हृदयघातका कारण मृत्यु हुने गरेको छ ।

विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) ले पनि यो खतराबारे मानिसहरूलाई सचेत गराउँदै आएको छ। डब्ल्यूएचओका अनुसार शारीरिक रूपमा सक्रिय, नियमित व्यायाम गर्ने व्यक्तिमा अन्य व्यक्तिको तुलनामा मुटुसम्बन्धी रोगबाट मृत्यु हुने सम्भावना २० प्रतिशत बढी हुन्छ।

लामो समय काम गर्नु पनि हानिकारक छ

विश्व स्वास्थ्य संगठन र अन्तर्राष्ट्रिय श्रम संगठनको पछिल्लो अनुमानको आधारमा एनवायरनमेंट इंटरनेशनल मा प्रकाशित एक अध्ययनमा, वैज्ञानिकहरूले पत्ता लगाए कि प्रति हप्ता ५५ वा त्यो भन्दा बढी घण्टा काम गर्ने मानिसहरूलाई स्ट्रोकको जोखिम अनुमानित ३५ प्रतिशत र १७ प्रतिशतले बढेको थियो।

अन्य कार्डियोभास्कुलर मृत्युको जोखिम प्रतिशत उच्च छ। अनुसन्धानकर्ताहरुका अनुसार हप्तामा ३५-४० घण्टा काम गर्नु स्वस्थकर मानिन्छ । यस अवधिमा शारीरिक क्रियाकलापमा पनि विशेष ध्यान दिनुपर्छ ।

मुटु स्वस्थ राख्न के गर्ने ?

मुटु रोगको बढ्दो जोखिमबाट बच्न सबैले शारीरिक निष्क्रियता कम गर्न जोड दिनुपर्ने विज्ञहरू बताउँछन् । हिड्ने, योग-व्यायाम जस्ता नियमित गतिविधिले तपाईंको मुटुलाई स्वस्थ राख्न मात्र मद्दत गर्छ, तर यसले तपाईंको मुड ठीक राखेर एकाग्रता र स्मरणशक्ति सुधार गर्न पनि मद्दत गर्छ।

कुनै पनि प्रकारको एरोबिक व्यायाम जस्तै हिड्ने, पौडी खेल्ने, नाच्ने आदिलाई दिनचर्यामा समावेश गर्नाले मुटुलाई स्वस्थ राख्न मद्दत गर्छ।