दाँत दुख्ने वा गिजाको समस्या नभएसम्म मुखको सरसफाइ र स्वास्थ्यको कुरा हुँदैन। अन्य नियमित चेकअपहरू जस्तै, दाँतको जाँच वर्षमा कम्तीमा एक पटक गर्नुपर्छ भन्ने विज्ञहरू सहमत छन्। विशेष गरी आजको समयमा हाम्रो खानपान र जीवनशैलीमा धेरै अनियमितता भएको छ ।
दाँतलाई हानि पुर्याउने जङ्क फूड र पेय पदार्थको अधिक सेवनले युवायुवतीमा समेत बालबालिकामा दाँतको स्वास्थ्यमा ठूलो हानि पुर्याइरहेको छ ।
मुखको स्वास्थ्यको बारेमा वर्षौंदेखि धेरै अनुसन्धानहरू भएका छन् र यो संसारभरि फेला परेको छ कि मानिसहरूले प्रायः मुखको स्वास्थ्यलाई ब्रस गर्नमा मात्र सीमित ठान्छन्।
फ्लस, जिब्रो क्लिनर, माउथवाश र नियमित दाँत जाँच गर्ने बारे धेरै मानिसहरू अझै पनि सचेत छैनन्। राति सुत्नुअघि ब्रस गर्ने बानी पनि अधिकांश मानिसलाई हुँदैन ।
यसले दाँत र गिजाको समस्या मात्र नभई मुखको खराब स्वास्थ्यले हृदयाघातदेखि लिएर अन्य धेरै गम्भीर समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ। त्यसैले दाँतदेखि जिब्रोसम्म मौखिक स्वास्थ्यको पूर्ण ख्याल राख्नु अति आवश्यक छ र जिब्रो सफा गर्नु यसको महत्वपूर्ण अंग हो। आउनुहोस्, जिब्रोको नियमित सफाई किन आवश्यक छ।
जिब्रो ब्याक्टेरियाको मनपर्ने घर हो
यद्यपि, सरसफाइको अभावमा, खराब ब्याक्टेरिया र संक्रमण पैदा गर्ने तत्वहरूले मुखमा ठाउँ बनाउन सक्छ, तर जिब्रो यसको लागि सबैभन्दा सहज ठाउँ साबित हुन्छ। मुखको यो भाग, मांसपेशीले भरिएको, जहाँ खाना लामो समयसम्म रहन्छ, कारण कारकहरूको लागि आराम गर्ने ठाउँ बन्छ।
अब यहाँ एउटा रमाइलो कुरा के छ भने जिब्रोमा हुने सबै ब्याक्टेरिया खराब हुदैनन् । यी मध्ये केहि राम्रो ब्याक्टेरिया पनि हुन्छन् जसले राम्रो मौखिक स्वास्थ्य कायम राख्न मद्दत गर्दछ ।
त्यसैले जिब्रोको सरसफाईमा पनि ध्यान दिन जरुरी छ । यस सफाइले खराब ब्याक्टेरियाका साथै ठाउँमा जम्मा हुने खानाका कण र मृत कोशिकाहरू पनि हटाउँछ, जसले भविष्यमा समस्या निम्त्याउन सक्छ।
मुख सफा गर्ने तरिका
ब्रसको साथसाथै तपाईले २ मिनेटमा जिब्रो पनि सफा गर्न सक्नुहुन्छ र यसका लागि यदि तपाईसँग छुट्टै जिब्रो क्लिनर छैन भने चिन्ता लिनु पर्दैन । धेरैजसो राम्रा ब्रशहरूमा पछाडि जिब्रो सफा गर्ने उपकरण पनि हुन्छ। यदि क्लिनर छैन भने यसको सहायताले जिब्रोलाई पछाडिबाट अगाडिसम्म सफा गर्नुहोस्।
सफा गर्दा जिब्रोमा क्लिनर वा ब्रश कहिल्यै नराख्नुहोस्। हल्का हातले ६-७ पटक सफा गर्नुहोस् र कुल्ला गर्नुहोस्। दिनको दुवै पटक (बिहान र राती सुत्नुअघि) ब्रश गरेपछि जिब्रो सफा गर्नुहोस्।
बजारमा उपलब्ध प्लास्टिक, स्टिल, कपर आदि सफा गर्नका लागि कुनै पनि जिब्रो क्लिनर वा जिब्रो स्क्र्यापिङ उपकरण प्रयोग गर्न सकिन्छ।
नवजात शिशुहरूको जिब्रोमा दूध जम्मा हुन्छ, तर यसलाई धेरै सफा गर्न आवश्यक छैन। एक पटक बच्चाले अनाज खान सक्षम भएपछि, त्यसपछि आफ्नो जिब्रो नियमित रूपमा सफा गर्नुहोस्। दाँत प्रयोग गर्ने वृद्धहरूले पनि दिनको दुई पटक जिब्रो सफा गर्ने काम गर्न सक्छन्।
यो पनि ध्यानमा राख्नुहोस्
यदि तपाईले बिहान ब्रस गर्दा मात्र जिब्रो सफा गर्नुभयो र यसले दिनभर मुख सफा राख्छ भन्ने सोच्नुहुन्छ भने यो सोच गलत हो । बिहान एक पटक ब्रस गर्दा, खानाको कण र ब्याक्टेरिया दिनभर सफा गरिएको जिब्रोमा जम्मा हुन्छ।
यस पछि, जब तपाइँ केहि खानुहुन्छ वा पिउनुहुन्छ, यसको संख्या बढ्छ र मुखमा दुर्गन्ध आउन थाल्छ। त्यसैले दिनको कम्तिमा दुई पटक जिब्रो सफा गर्नुहोस् र बीचमा, जब तपाईं केहि खानुहुन्छ वा पिउनुहुन्छ, यसलाई राम्ररी कुल्ला गर्नुहोस्।
तपाई जतिसुकै नरम टुथब्रस भएको भए पनि जिब्रो सफा गर्नुको सट्टा टङ्ग क्लीनर प्रयोग गर्नुहोस्। जिब्रोमा रहेको ब्याक्टेरिया र समस्या निम्त्याउने प्लाक हटाउन यो बढी प्रभावकारी हुने कुरामा विज्ञहरू सहमत छन् ।
यदि तपाईलाई सरसफाईको क्रममा नर्भस महसुस हुने वा बान्ता हुने जस्ता समस्या छ भने, सधैं जिब्रोको बीचबाट सुरु गर्नुहोस्। यसपछि, जिब्रोको पछाडिबाट बिस्तारै सफा गर्नुहोस्।
पछाडीबाट अगाडिसम्म जति पटक कुल्ला वा टिस्यु प्रयोग गरेर फोहोर हटाउनुहोस् र जिब्रो क्लीनर ल्याउनुहोस्। तपाईंले जुनसुकै जिब्रो क्लीनर प्रयोग गर्नुभयो भने, यसमा तीखो किनार वा तीखो सतहहरू छन् कि छैनन् भनी राम्ररी जाँच गर्नुहोस्। कहिलेकाहीँ सरसफाईको क्रममा काट्दा इन्फेक्सन हुन सक्छ र यदि तपाई मधुमेहको रोगी हुनुहुन्छ भने समस्या झनै बढ्न सक्छ ।
आफ्नो जिब्रो क्लीनर प्रयोग गरेपछि सधैं तातो पानी र साबुनले धुनुहोस्। यसलाई खुल्ला ठाउँमा राख्नुको सट्टा कभरमा राख्ने हो भने राम्रो हुन्छ । यसले किटाणु, धुलो र साङ्लो जस्ता हानिकारक चीजहरूबाट सुरक्षित राख्छ।