आमाबाबुले आफ्नो र बच्चाहरूको मानसिक स्वास्थ्यको ख्याल राख्न के के गर्नु पर्छ ?

पछिल्ला केही वर्षहरूमा, मानसिक स्वास्थ्य सम्बन्धी समस्याहरू धेरै छिटो दरमा रिपोर्ट भइरहेको छ। खासगरी कोरोना महामारीपछि यस्ता बिरामीको संख्यामा ठूलो उछाल आएको छ ।

स्वास्थ्य विज्ञहरू भन्छन्, मानसिक स्वास्थ्यलाई हाम्रो समग्र स्वास्थ्य र कल्याणको आधारभूत आधार मान्न सकिन्छ। यसमा हुने कुनै पनि प्रकारको समस्याको प्रभावले तपाईलाई शारीरिक रूपमा पनि धेरै समस्या निम्त्याउन सक्छ।

युनिसेफले यो जुन महिनालाई अभिभावक महिनाको रूपमा मनाउँछ। यस अवसरमा युनिसेफले भनेको छ– अभिभावकको हैसियतमा सबै व्यक्तिले आफ्नो र आफ्ना बालबालिकाको मानसिक स्वास्थ्यमा विशेष ध्यान दिन आवश्यक छ ।

यसलाई ध्यानमा राखेर, तपाईंले आफ्नो बच्चालाई सामाजिक र भावनात्मक सीपहरू विकास गर्न मद्दत गर्न सक्नुहुन्छ। राम्रो अभिभावकत्वले किशोरकिशोरीहरूको विकासमा सकारात्मकता प्रदान गर्न र राम्रो भविष्यको लागि मद्दत गर्न मद्दत गर्दछ।

हामीलाई थाहा दिनुहोस्, यस सम्बन्धमा युनिसेफले सबै मानिसहरूलाई विशेष ध्यान दिन के सल्लाह दिन्छ?

बालबालिकाको विकासमा अभिभावकको महत्वपूर्ण भूमिका हुन्छ

युनिसेफको स्टेट अफ द वल्र्ड कम्प्यानियन प्रतिवेदनमा युवाहरूले विकासको चरणमा पारिवारिक सहयोग अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण हुने, पारिवारिक सहयोग नपाउने बालबालिकामा शारीरिक र मानसिक समस्या, दुर्व्यवहार र बेवास्तालगायतका धेरै प्रकारले देख्न सक्ने बताएको छ ।

यस प्रतिवेदनका आधारमा युनिसेफका विज्ञहरू सबै अभिभावकले बालबालिकासँग कुरा गरिरहनुपर्ने बताउँछन्, जसले गर्दा उनीहरुको समस्या बुझ्न सजिलो हुन्छ । यसका लागि विशेष ध्यान दिनु पर्ने कुराहरु के के छन् जानौँ ?

आमाबाबुले के गर्नुहुन्छ ?

विज्ञहरू भन्छन् कि किशोरावस्थाको उचित विकास प्रवर्द्धन गर्न, अभिभावकहरूले निरन्तर बच्चाहरूसँग कुराकानी र बुझ्न आवश्यक छ।

बालबालिकालाई शरीरमा हुने परिवर्तनबारे बुझाउनुहोस्, मानव शरीरले कसरी काम गर्छ रु यौवन सबैले अनुभव गर्ने प्राकृतिक प्रक्रिया हो, जसको समयमा शरीरमा पनि परिवर्तनहरू हुन्छन्। बालबालिकाका असल गुणहरूको प्रशंसा गर्नुहोस्, उनीहरूका लागि राम्रो उदाहरण बसाउनुहोस्।

सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा, बच्चाहरूले सामाजिक सञ्जालमा देखेका कुराहरूबाट प्रभावित भइरहेका छन् भन्ने कुरामा कुनै शंका छैन। प्रचलित र बच्चाहरूसँग मिल्दो बन्ने प्रयास गर्दा, उनीहरूले गर्ने वा देख्ने कुराहरूमा विशेष ध्यान दिनुहोस्।

बालबालिकाको मानसिक स्वास्थ्यलाई प्राथमिकता दिनुहोस्

बालबालिकाको जन्मसँगै उनीहरुको शारीरिक, भावनात्मक र संज्ञानात्मक विकासमा अभिभावक र परिवारका सदस्यहरुको महत्वपूर्ण भूमिका हुन्छ । अहिले जसरी मानसिक स्वास्थ्य समस्या बढ्दै गएको छ, यस्तो अवस्थामा अभिभावकले बालबालिकाको शारीरिक मात्र नभई मानसिक स्वास्थ्यमा पनि विशेष ध्यान दिन जरुरी छ ।

तपाईंको बच्चासँग प्रभावकारी रूपमा कुराकानी गर्न, तीनवटा कुराहरू दिमागमा राख्नुहोस्। सुन्नुहोस्, प्रोत्साहन दिनुहोस् र निश्चित गर्नुहोस् कि तिनीहरूले तपाईंसँग खुलेर कुरा गर्न सक्छन्। यो बालबालिकाको मानसिक स्वास्थ्यको लागि आवश्यक छ।

युनिसेफका बाल संरक्षण प्रमुख सोलेडेड हेरेरो बताउँछन्, जब हामीले बालबालिका र किशोरकिशोरीहरूको मानसिक स्वास्थ्य र व्यवहारमा ध्यान दिँदैनौं, हामी तिनीहरूको अर्थपूर्ण सम्बन्ध बनाउन र बढ्ने क्षमतालाई सीमित गर्छौं।

आमाबाबुले अर्को पुस्तालाई हुर्काउन र सशक्त बनाउन संसारमा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छन्। हामीले आजको चुनौतीपूर्ण वातावरणमा आमाबाबु र हेरचाहकर्ताहरूलाई धेरै आवश्यक सहयोग प्रदान गर्न अब कार्य गर्नुपर्छ।