पुरी, ओरिसामा अवस्थित जगन्नाथ मन्दिर भारतका चार पवित्र तीर्थस्थलहरूमध्ये एक हो। हरेक वर्ष आषाढमा भव्य रथयात्रा निकालिन्छ । यो रथयात्रामा देशका कुना–कुनाबाट मानिसहरु आउने गर्दछन् ।
भगवान कृष्ण जगन्नाथ मन्दिरमा जगन्नाथको नामबाट विराजमान छन्। यहाँ उहाँको जेठा भाइ बलराम र बहिनी सुभद्रा पनि साथमा हुनुहुन्छ।
आषाढ शुक्ल पक्षको दोस्रो दिनबाट सुरु हुने रथयात्रामा कुनै मेसिन वा जनावरले होइन भक्तजनले रथ तानेका छन् । पुरीमा भगवान जगन्नाथ बाहेक जेठा भाइ बलराम र बहिनी सुभद्राको मुर्ति काठको बनेको छ ।
अचम्मको पहिलो कुरा यो हो कि तीनवटै मूर्ति अधूरा छन् र दोस्रो कुरा यो हो कि मन्दिरको छायाँ बन्दैन। जानौं किन अधूरा रह्यो यी मूर्तिहरू र किन गरिन्छ भगवान जगन्नाथको अधूरा मूर्तिको पूजा…..
किन अधुरो छ भगवान जगन्नाथको मुर्ति ?
पौराणिक कथा अनुसार राजा इन्द्रद्युम्नले पुरीमा मन्दिर निर्माण गर्दा भगवान जगन्नाथको मूर्ति बनाउने जिम्मा शिल्पी विश्वकर्मालाई दिएका थिए ।
मूर्ति बनाउँदै आएका भगवान विश्वकर्माले राजा इन्द्रद्युम्नका अगाडि ढोका बन्द गरेर मूर्ति बनाउने र मूर्ति नबनाएसम्म भित्र कोही पस्न नपाउने शर्त राखे । यदि कुनै कारणले ढोका पहिले खोलियो भने, तिनीहरूले मूर्ति बनाउन छोड्छन्।
बन्द ढोकाभित्र मूर्ति बनाउने काम भइरहेको छ कि छैन भनी थाहा पाउन राजा ढोकाबाहिर उभिएर मूर्ति बनाउने आवाज सुन्ने गर्थे । एक दिन राजाले भित्रबाट कुनै आवाज नसुनेपछि विश्वकर्माले काम छोडेको महसुस गरे । यसपछि राजाले ढोका खोले ।
यसपछि भगवान विश्वकर्मा त्यहाँबाट गायब भए र भगवान जगन्नाथ, बलभद्र र सुभद्राको मूर्ति अधूरा रह्यो। त्यस दिनदेखि आजसम्म यहाँ मूर्तिहरू यही स्वरूपमा विराजमान छन्। र आज पनि भगवानलाई यही स्वरूपमा पूजा गरिन्छ।
आज पनि पूर्ण भक्तिपूर्वक पूजा गरिन्छ
हिन्दू धर्ममा टुटेको वा अपूर्ण मूर्तिको पूजा गर्नु अशुभ मानिए पनि हिन्दू धर्मावलम्बीका चार धाममध्ये एक पुरीको जगन्नाथ धामको मूर्ति अधूरा छन् ।
यसका बाबजुद पनि पूर्ण भक्तिपूर्वक पूजा गरिन्छ । तीन देवताप्रतिको आस्था र आस्थाले भक्तजनको सबै मनोकामना पूरा हुने जनविश्वास छ ।